نیکاراگوا: گرێنادا

لە گرانادا یان لە ڕێگای ئەوێدا، چیرۆکەکە وەرچەرخانێکی دراماتیکی بەخۆیەوە بینی.

پاسێکی شاتلمان لە لیۆنەوە حجز کرد تا لە ڕۆژێکی هەینیدا بمانباتە ماناگوا. کریس بەڕێوەبەری هۆستێلەکەمان لە لیۆن ئاماژەی پێکردبووین کە لە ناوچەی ماسایا ناڕەزایەتی نوێ بووەتەوە و بۆیە پاسەکە ناوچەکە بەدەر دەکات. بەداخەوە درۆیە. پاسەکە ڕاست بەناو شاری ماسایادا ڕۆیشت و لەناکاو ئێمە ڕاست لە ناوەڕاستی چالاکییەکەدا بووین. بەڕاستی خۆم هەستم پێ نەکرد، وەک چۆن بەزۆری هەر کە لە پاسێکدا دەبم خێرا دەخەوم. جۆرج وا نییە. لە خەو هەڵسام کاتێک یۆرگ کە تەواو دڵتەنگ بوو، لەگەڵ شۆفێری پاسەکە قسەی کرد کە بۆچی لێرەدا بە ئۆتۆمبێل دەڕۆین. چونکە ئێمە بە ئۆتۆمبێلێکی وەستاودا ڕاست بەناو جەماوەرێکی خۆپیشاندەراندا ڕۆیشتین کە بەردیان بەسەر یەکتردا دەدا. کاتێک پاسەکە تێپەڕی، شەڕی شەقامەکان بۆ ماوەیەکی کورت وەستا، خۆپیشاندەران پێش ئەوەی بەردبارانکردنەکە بەردەوام بێت، دەستیان لێداین (خۆپیشاندەرانی بەڕێزان ئەوەیە کە پێی دەڵێن). هەرچەندە خۆش نەبوو. هەروەها بینیمان کە چۆن بەردی کۆبڵ لە شەقامەکانەوە هەڵکەندرا و لە شێوەی دیواردا وەک بەربەستی شەقامەکان کەڵەکە دەکران.

لە دەوروبەری نیوەڕۆ گەیشتینە گرانادا، نزیکەی ٢ کاتژمێر دواکەوتین. ئێمە هۆستێلەکەمان هەبوو ڕاست لە ناوەندی شار، ڕاست لە تەنیشت پارک سێنتڕاڵ. پاشنیوەڕۆ هەموو شتێک هێشتا ئاسایی بوو. بەو پێیەی شەوی پێشتر بە باشی نەخەوتبووین و هەر بۆیەش تەواو ماندوو بووین، بڕیارماندا بە ئارامییەوە بە گالیسکەدا بڕۆن بۆ ئەوەی تێڕوانینێکی گشتی لە دیمەنەکانی شارەکە وەربگرین.

شەوانە بە تەقەمەنی بەرز دەستی پێکرد ڕاست لەسەر شەقامی بەردەم هۆتێلەکەمان. لەم دواییانەدا ناڕەزایەتی و خۆپیشاندانەکانی دەوروبەری دەستلەکارکێشانەوەی سەرۆک ئۆرتیگا هێور بووبووەوە. بەڵام ئێستا لە هەندێک ناوچەی نیکاراگوا جارێکی دیکە هەستەکان گەرمتر دەبوونەوە، تەنانەت لە پێشوو بەهێزتر بوون. وە یەکێک لەو ناوچانەی کە زیاتر زیانیان بەرکەوتووە گرانادا بوو لە هەموو شوێنەکان. بە درێژایی شەو تەقینەوە و هاوارێکی بەهێز لە شەقامەکاندا هەبوو و لەمەودوا هەموو شەوێک بەم شێوەیە دەبوو.
بەیانیەکەی دیکە لە چاپی ئۆنلاین ڕۆژنامەی نیکاراگوای “لا پرێنسا”دا بەدواداچوونمان بۆ ئەوەی لەو وڵاتەدا ڕوودەدات. وادیارە ئاژاوەییەکانی شەو لە ماسایا بەهێزترین بوون. ماسایا پێشتر لە سەردەمی شۆڕشدا قەڵای ڕووداوەکان بووە. زۆر بەداخەوە پلانمان دانابوو بچینە مێرکادۆ دی ئارتزانیا لە ماسایا تەنها بۆ ئەو ڕۆژە. هەروەها ویستمان سەردانی گڕکانی ماسایا بکەین، لەوێ دەتوانیت بە ئۆتۆمبێل بەرەو لێواری کانییەکە بڕۆیت و تەنانەت ئێواران سەیری لاڤا بکەیت. بەڵام بەهۆی بارودۆخی ئێستاوە بەدڵێکی قورسەوە بڕیارماندا بۆ ماوەیەک بەبێ ئەو کارە بکەین و چاوەڕێ بکەین تا دۆخەکە باشتر دەبێت.
بۆیە ڕۆژەکەمان لە گرانادا بەسەر برد و کەمێک بە شارەکەدا گەڕاین. لەنێو شتەکانی تردا سەردانی «ئەنتیگوا ئیستاسیۆن دێل فێرۆکاریل»مان کرد، کە وێستگەی شەمەندەفەرە کۆنەکەی گرانادایە. ئەمە بە هیچ شێوەیەک شایانی ئەوە نەبوو. پارکێکی جوان هەیە کە گۆڕەپانێکی گەورەی یاریکردنی هەیە لەبەردەم وێستگەکەدا، بەڵام تەنها چەند گالیسکەیەکی کۆن و کۆنی هێڵی ئاسن لە خودی کۆمپلێکسەکەدا نمایشکراون. جگە لەوەش، وادیارە بینای وێستگەی پێشوو گۆڕدرابوو بۆ ئارایشتگایەکی دەرەوە، ژنانی جۆراوجۆر لەوێ لەسەر کورسی تاشراو دانیشتبوون و ڕێگەیان بە ژنانی دیکە دەدا قژیان بکەن. تەنانەت لیستی نرخەکانی قژبڕینیش هەبوو.
ئێوارە لە ڕۆژنامەکەوە بۆمان دەرکەوت کە بڕیارەکەمان بڕیارێکی باش بووە. ئاژاوەگێڕییەکان لە ماسایا بە درێژایی شەممە هێور نەبووبوونەوە. تەنانەت لە بینای مێرکادۆ دی ئارتزانیاش ئاگر کەوتەوە و بازاڕەکە داخرا. ڕۆژنامەکە ئاماژەی بەوەشکردووە، دانیشتوانی دەوروبەری بازاڕەکە ڕایانگەیاندبوو کە، سەیر لەوەدایە، لەو کاتەی ئاگرەکە کەوتەوە، تەنها پۆلیس و هێزی تایبەت لەناو بازاڕەکە و دەوروبەریدا بوون.
ئێمە ڕێگەمان بە ئارامیی ڕۆژ و بەهۆی کەشوهەوای خۆش و نزیکەی کەمێک گەشاوەی ناوچەی گەشتیاری گرانادا وەسوەسەمان بۆ دروست بوو بۆ ئەوەی چەند خواردنەوەیەکی دیکە لە باڕێکدا بخۆینەوە. لە دەوروبەری کاتژمێر ٩ی ئێوارە ڕێگامان گرتەبەر بۆ گەڕانەوە بۆ هۆستێلەکە کە تەنها نزیکەی ٥ خولەک بە پێ دوور بوو. بۆ ئەوەی ئەم کارە بکەین دەبوو پارکی سێنتڕاڵ ببڕین و سەرەتا زۆر بیرمان لەوە نەکردەوە. بەڵام هەر کە گەیشتینە گۆڕەپانەکە، کۆمەڵێک گەنجمان بینی کە بەدەوری خۆیاندا دەسوڕانەوە، تەنانەت هەندێکیان لە پرۆسەی دانانی دەمامکدا بوون. یەکێکیان هاوەنێکی بچووکی بەڕواڵەت دروستکراوی ماڵەوەی هەڵگرتبوو بۆ ئەوەی هەندێک تۆپ تەقێنێت. 2 پیاو لە ڕێگادا قسەیان لەگەڵ کردین و وتیان لێرە مەترسی هەیە، باشترە بە زووترین کات لە تۆزەکە دەربچین. وە وەک پێمان گوترا، بە خێرایی کردمان.
ئێوارە خاوەنی هۆستێلەکەمان هەروەها لەوێ بوو، وەک پارێزگارییەکی زیادە، وەک خۆی وتی. سەبارەت بە دۆخەکە قسەمان لەگەڵ کرد و هەروەها دیمەنی ناو پارکەکەمان بۆ باس کرد. بۆی ڕوونکردینەوە کە پێدەچێت زۆربەی تاڵان و ڕووخاندنەکان لەلایەن گروپە نیمچە سەربازییەکانەوە بەناوی حکومەتەوە ئەنجامبدرێن و ئەو کەسانەی لە گۆڕەپانەکە بینیمان ڕەنگە ئەو جۆرە گروپانە بوون، کە خۆیان بۆ شەوەکە ئامادە کردبوو. پاشان حکومەت دەیەوێت خەڵک تاوانبار بکات بۆ ئەوەی باری نائاسایی نیشتمانی ڕابگەیەنرێت. هاوکات دانیشتووانیش توڕەن لەوەی پۆلیس و یەکە تایبەتەکان گازی فرمێسکڕێژ و چەکی ئاگرین دژی خۆپیشاندەران بەکاردەهێنن، لەکاتێکدا تەنها تەقەمەنییان هەیە و بەرد فڕێدەدەن. شەوی شەممە پیاوێکی دیکەی تەمەن ٤٥ ساڵ بەهۆی فیشەکێکەوە گیانی لەدەستدا. بەڕێوەبەری هۆستێلەکە ئاماژەی بەوەشکردووە، پێیان وایە بەم نزیکانە سوپای ئەمریکا هەنگاو دەنێت و خۆیان سەرۆک لە پۆستەکەی لادەبەن. ڕۆژنامەکە هەروەها بڵاویکردەوە، سوپای عێراق بەڵێنی داوە چەک لەدژی خۆپیشاندەران هەڵنەگرن. ڤیدیۆی گروپێکی فەیسبووکی پیشانداین کە لەلایەن خۆپیشاندەرانەوە دانرابوو بۆ ئەوەی یەکتر ئاگاداربن لە دۆخەکە و ئەوەی لە شوێنە جیاوازەکاندا ڕوودەدات. و لەڕاستیدا ئەم ڤیدیۆیانە نیشانیان دەدا کە چۆن پۆلیس توندوتیژی لە دژی ڕێپێوانی ناڕەزایەتی ئاشتیانە بەکارهێناوە. لە ڕۆژنامەکەدا بابەتێکمان خوێندبووەوە کە پێشمەرگەیەکی کۆنی شەڕی ناوخۆ قسەی دەکرد و دەیگوت بزووتنەوەی ئەمڕۆ بە ڕادەی پێویست ڕێک نەخراوە. نە گروپێکی سنووردار و نە سەرۆکی بزووتنەوە و نە سەرکردە. ئەو پرسیارەی ئێمە لە خۆمان دەکەین ئەوەیە: ئایا بەڕاستی ئەوە لە سەردەمی فەیسبووکدا هێشتا پێویستە؟
لە کاتی خۆیدا کاتژمێر ١٠ی بەیانی ژاوەژاوی سەر شەقامەکە دەستی پێکردەوە. چەند بلۆکێک لە پشت هۆستێلەکەمانەوە هۆڵی بازاڕ بوو و گوێت لە خەڵک بوو کە بە شەقامەکەدا ڕایاندەکرد و هاواریان دەکرد بۆ پاراستنی بازاڕ.

ڕۆژی یەکشەممە لە ڕۆژدا دیسانەوە زۆر بێدەنگ بوو. دوای شەوێکی دەنگ بەرز بۆ ماوەیەکی زۆر لەناودا خەوتین. پاشنیوەڕۆ بڕیارماندا بە کایاک بچینە لاس ئیسلێتاس. ئەمە دوورگەیەکی بچووکە و ٣٦٥ دوورگەی بچووکی گەرمی تێدایە لە لاگۆ کۆسیبۆلکا، ئەو دەریاچەی کە گرانادا لەسەری هەڵکەوتووە. دوورگەکان ١٠ هەزار ساڵ لەمەوبەر دروست بوون کاتێک گڕکانی دراوسێی مۆمباچۆ تەقیەوە و ئەو سیلۆیەتێکی ناڕێک و ناڕێکی دروستکرد کە ئەمڕۆ دەیبینێت. سەردەمانێک لە هەژارترین ناوچەکانی گرانادا بوون و تەنانەت ئەمڕۆش هەندێک لە دوورگەکان شوێنی ئەو خێزانانەن کە بە مافی خۆیان خاوەنی ئەو زەوییە نین. بەڵام وردە وردە لەلایەن خاوەن دەوڵەمەندەکانەوە قەرەباڵغ دەکرێن، وەک بنەماڵەی پێناس و خاوەن فلۆری دی کانا و خەڵکی دەرەوەی وڵات.
لەکاتێکدا بەناو پارک سێنتڕاڵدا بە ئاراستەی دەریاچەکەدا دەڕۆیشتین، مینی پاسی جۆراوجۆر دەبینران، کە بڕێکی زۆر جانتا و گەشتیاریان تێدا پڕکرابوون. مشکەکان کەشتییە نوقمبووەکە بەجێدەهێڵن، ئەوەندە ڕوون بوو. گەشتیارەکان ترسیان لێ هاتبوو. بەڵام بڕیارماندا کەمێک زیاتر چاوەڕێ بکەین، بە هۆکاری جۆراوجۆر. پێش هەموو شتێک نەترسان شتێکمان بەسەر بێت، تووڕەیی خەڵک ئاراستەی حکومەت بوو نەک ئێمە. هەرگیز هێرشمان نەکرایە سەر و نە مامەڵەی خراپمان لەگەڵدا نەکرا، بەپێچەوانەوە تەنانەت ئاگادارکراینەوە و ڕەوانەکراین کاتێک لە شوێنێک بووین کە نابێت لێی بین. دووەم: لە ڕۆژدا بێدەنگ و سەلامەت بوو و ئێواران زۆر بە هەر شێوەیەک بێت خۆمان هەڵناواسێنین. سێیەم: خولێکی زمانی ئیسپانیمان بۆ هەفتەی داهاتوو حجز کردبوو کە ئامادە نەبووین هەڵیبوەشێنینەوە. وە چوارەم: ئەمە خراپترین شت بوو کە دەکرا بەسەر ئەم کەسانەدا بێت: گەشتیارەکان هەڵدێن، باشترین سەرچاوەی داهات وشک دەبێتەوە. بۆیە بەرەو دەریاچەکە بڕۆن!
ئێمە کایاکێکمان بە کرێ گرت بۆ ماوەی ٣ کاتژمێر و گەشتێکی ئاراممان کرد بۆ دوورگەکان. تەنانەت قەڵایەکی بچووکی ئیسپانیش لە یەکێک لە دوورگەکاندا هەیە کە ناوی کاستیلۆ سان پابلۆیە و لەوێ وەستاین.
پاشان بە درێژایی سەیرانگای دەریاچەکەدا ڕۆیشتین و بەناو سێنترۆ توریستیکۆدا کە زۆر شت ڕووی نەدەدا، گەڕاینەوە ناوەندی شار.
بەو پێیەی هەستمان نەدەکرد جارێکی تر کارەکتەرە گوماناوییەکانی ناو پارکەکە ببینینەوە، ئەم بەیانییە زوو ڕێگەی گەڕانەوەمان بۆ هۆستێلەکە گرتەبەر. لە ناوەندی پارکدا کۆمەڵێک پۆلیسی چەکداری تاڕادەیەک گەورەمان ناسی لەبری جۆری گوماناوی. ئایا ئەوە دەبێت هەست بە سەلامەتی بکەیت دوای ئەو هەموو شتەی کە لەبارەی پۆلیسەوە بیستووتە؟ ئێمە ئەیبینین….

هەرچەندە شەوی دووشەممەش دۆخەکە هێور نەبووبووەوە و دیسانەوە گوێمان لە لێدانی تەقەمەنی و خوا دەزانێت چی بوو لەگەڵ هاوارێکی بەرز بە درێژایی شەو، بەڵام بەیانی دووشەممە چووینە قوتابخانەی ئیسپانی بۆ کۆرسەکەمان. خولەکە یەک بە یەک بوو، واتە هەریەکەمان مامۆستایەکی تایبەتمان بۆ دیاریکرابوو، ئەمەش زۆر باش بوو، چونکە هەموو کەسێک بە تاک بە پێی ئاستی خۆی دەیتوانی سوودمەند بێت. وانەکە ٤ کاتژمێری خایاند. بارێکی تەواوم لە دووبارەکردنەوەی ڕێزمان وەرگرت، لە کاتێکدا یۆرگ مەشقی تێگەیشتن لە خوێندنەوە دەکرد و لەگەڵ مامۆستاکەیدا گفتوگۆی زیندوو سەبارەت بە دۆخی سیاسی دەکرد. هەروەها مامۆستاکانی ئیسپانیامان ئارامیان کردەوە و وتیان نابێت خەممان هەبێت، هیچ مەترسییەکمان لەسەر نییە.

دوای وانەکان بەدوای چێشتخانەیەکدا گەڕاین لە میل گەشتیارییەکەدا بۆ ئەوەی شتێک بخۆین. بەڵام لەم نێوەندەدا وێنەکە گۆڕانکارییەکی بەرچاوی بەسەردا هاتبوو. چیتر لە ڕێگادا لەلایەن بریکارەکانی ئۆفیسەکانی گەشتیارییەوە پەیوەندیمان پێوە نەکرا، ئەمەش بە شێوەیەکی سەرەکی دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی کە بەزەحمەت دەتوانرا گەشتی زیاتر ئەنجام بدرێت. ڕێگاکانی باکوور ئێستا هەموویان گیرابوون، چیتر نەدەکرا بگەیتە ماسایا، گڕکانەکە یان شوێنە دیمەنەکانی تر. هەروەها گواستنەوەی گشتی ڕاگیرابوو و ئیتر هیچ پاسێک نەبوو کە بەرەو باکوور دەڕۆیشت. ئیتر نەدەکرا بگەینە لیۆن، ماسایا، ماناگوا و تەنانەت فڕۆکەخانەش. دوکانە بچووکەکەی خواردنی سەر شەقامەکە لە ترسی تاڵانکردن پاککرایەوە. چێشتخانەکان داخراون. وە لە هەموو شوێنێکی تری ناوەندی شار هەمان وێنە پێشکەش کرا. لە کاتێکدا هەندێکیان هێشتا بە نائومێدیەوە هەوڵیان دەدا پلەیەکی دیاریکراو لە ئاسایی بوون بپارێزن، هەندێکی تر خۆیان بۆ خراپترین ئامادەکاری دەکرد. پەنجەرە و دەرگاکان بە تەختەی دار یان ئاسنی شەپۆلدار بە بزمار داخران، دەنگی دریلەکان لە هەموو شوێنێک دەبیسترا، خەڵک لە هەموو شوێنێک لە شوێنی کارەکانیان بوون بۆ پاراستنی کەلوپەلەکانیان. هەندێک شەقام چۆڵ بوون هەرچەندە هێشتا زوو پاشنیوەڕۆ بوو، بەڵام بەڕاستی ترسناک بوو. هەروەها کاتێک بیستمان کە هێڵە پاسە نێودەوڵەتییە گەورەکان بۆ هندۆراس و کۆستاریکا ئیتر کار ناکەن، بەبێ قسەی زیاتر بڕیارەکەمان دا: دەبوو بە زووترین کات لێرە دەربچین. تەنانەت لەم کاتەدا هێشتا لە سەلامەتی خۆمان ناترسین. تەنیا شتێک کە ترسمان لێی هەبوو ئەوە بوو کە لەناکاو لێرە گیر بخۆین، تەنانەت ئەگەر ڕێگاکانی باشووریش گیرابن. هێشتا لە باشوور بێدەنگتر بوو، ڕێگاکان کراوە بوون. تەنها چەند زیاتر؟ کەی ساتێکی گونجاو بوو بۆ ڕاکردن؟ گەشتێکی حجزکراومان هەبوو لە ماوەی هەفتەیەکدا لە سان خۆسێ لە کۆستاریکا بۆ ئیکوادۆر کە بە دڵنیاییەوە نەمانتوانی لەدەستی بدەین. چی ڕوودەدات ئەگەر لەناکاو تێپەڕین نەبێت؟ چەند کات دەخایەنێت؟
پرسیارمان لە دەزگا گەشتیارییە جیاوازەکان کرد و هەموویان ئامۆژگارییان کردین: بڕۆ تا هێشتا دەتوانیت. کەس نازانێت لێرە چی ڕوودەدات. دەبێت چەند سەخت بێت بۆ ڕێبەری گەشتیاری ئامۆژگاری کڕیارەکانی بکات بۆ ئەوەی وڵاتەکەیان بەجێبهێڵن؟ بەهۆی ئۆڵتیماتۆمێکی کڵێسا کە دەیویست وەک نێوەندگیرێک لەم ململانێیەدا مامەڵە بکات، بڕیار بوو ڕۆژی دووشەممە گفتوگۆکانی نێوان حکومەت و نوێنەرانی دانیشتووان ئەنجام بدرێت. زانیمان کە ئێستا ئەم گفتوگۆیانە دواخراوە بۆ ڕۆژی چوارشەممە و ئۆڵتیماتۆمەکە نەهێڵراوەتەوە. بەم شێوەیە هیوای زوو کۆتایی هاتنی ململانێکان کوژایەوە.
بە دڵێکی قورسەوە گواستنەوەی تایبەتمان لە یەکێک لە ئۆفیسەکانی گەشتیاری حجز کرد، کە بەیانیەکەی کاتژمێر ٠٧:٠٠ لە هۆتێلەکە وەرماندەگرت و دەمانبردە سنووری کۆستاریکا. ئێستا ئێمە ویستمان بە زووترین کات لێرە دەربچین بۆ ئەوەی لانیکەم بتوانین شتێک لە هەفتەی ماوەتەوە دروست بکەین، ئەگەر لە نیکاراگوا نەبێت ئەوا لانیکەم لە کۆستاریکا.

کاتێک لە درەنگانی پاشنیوەڕۆدا لە ڕێگەی پارک سێنتڕاڵەوە گەڕاینەوە هۆستێلەکە، تێبینیمان کرد کە سواڵکەرێکی زۆر هەبوون، دیارە کەسانی زۆر هەژار و کارەکتەری گوماناوی بەدەوری خۆیاندا هەڵواسراون. لە هەموو شوێنێک بە گروپی بچووک دانیشتبوون، هەموویان جانتای پشتەوەی گەورە و بەتاڵیان لەگەڵ خۆیاندا بوو. لێرە چ باسە?
لە هۆستێلەکەدا جارێکی تر لەگەڵ خێزانی خاوەنەکەی قسەمان کرد و پێیان ڕاگەیاندین کە شەوی ڕابردوو تاڵانییەکی گەورە لە هەندێک شەقامی ناوەندی شار ڕوویداوە. هەروەها ئەوەش هۆکارێکە کە هەمووان بەربەست لە دەرگا و پەنجەرەکانیان دەکەن. لەنێو شتەکانی تردا، ڕێگای سەرەکی گەورە کاریگەری لەسەر بووە، کە ڕاستەوخۆ دەچێتە سەر پارک سێنتڕاڵ. کەواتە ڕێک بۆ ئەو شوێنەی کە شەوی پێشتر ئەو کۆمەڵە پۆلیسەمان بینیبوو! زۆر ڕوون بوو، خێزانەکە دەڵێن، لە هەموو شوێنێک پێی دەگوترا و پشتڕاست دەکرایەوە، پۆلیس لەوێ بوون و بە سادەیی سەیری لایەنی دیکەیان دەکرد کاتێک دوکان و شوێنە بازرگانییەکانی سەر شەقامەکە تاڵان کران.
چەند وێنەیەکمان پیشاندا کە چەند خولەکێک پێشتر گرتبوومان لە کارەکتەرە گوماناوییەکانی ناو پارکەکە. یەکسەر تووشی شۆک بوون و گوتیان دەبێ لادرۆنەکان (دزەکان) بن کە لەوێ کۆدەبنەوە، ئەوە شتێکی ئاسایی نییە. ئەوان هیوادارن ئەمشەو باران ببارێت. ئەگەر باران ببارێت، ڕەنگە دزەکان لێیان نەدات. و بەڕاستی دوای ماوەیەکی کەم وەک سەتڵ دەستی کرد بە ڕژان. بە درێژایی شەو باران باری و ئەو شەوە بێدەنگ بوو.

وەک کەسێکی دەرەکی بەڕاستی بە شێوەیەکی ناباوەر قورسە لەم ململانێیە دەربچیت. سەرەتا وامان زانی کە ململانێی نێوان حزبە ڕاستڕەوەکان و چەپەکانە. بەڵام وا نییە. ململانێیەکە بۆ سەرۆک یان دژی سەرۆک، لایەنە شەڕکەرەکان هەموویان ساندینیستن، واتە لایەنگرانی بزووتنەوەی چەپ کە شۆڕشی ١٩٧٨ی دەستپێکرد. ئەمڕۆ پرسیارەکە ڕاست و چەپ نەماوە، بەڵکو دیارە تەنها لەگەڵ دانیال ئۆرتێگا یان دژی. وەک پێشتر ڕوونمان کردۆتەوە دانیال ئۆرتیگا خۆی بووەتە ئەوەی کە پێشتر وەک شۆڕشگێڕێک خەباتی دەکرد: دیکتاتۆرێکی پاوانخواز کە دەیەوێت بە هەر نرخێک بێت دەسەڵاتی خۆی لە وڵاتدا بهێڵێتەوە.
بەڵام کاتێک کە خەریکی ئەوە بوویت، شتەکان ئاسانتر نابن. ئێستا ئەرکەکە دەستنیشانکردنی لایەنە جیاوازەکانی پەیوەندیدارە. ساندینیستەکان هەن کە دژی سەرۆکن، خۆپیشاندەرانی ڕاستەقینە. پاشان ساندینیستەکان هەن کە هێشتا لە پشت سەرۆکەوە وەستاون، سەرۆکی هۆستێلەکەمان پێی دەڵێن دانیێلیستا. ڕەنگە هێشتا هەندێک نەیارانی ڕاستڕەو و پاشماوەی شۆڕش لە کاتژمێری کۆنەوە هەبن، هیچ بیرۆکەیەکیان نییە کە چ ڕۆڵێک دەگێڕن. ڕەنگە بەشێکی زۆری خەڵکەکە بە هیچ شێوەیەک هەڵوێستیان نەبێت، بەڵکو لە دەرەوە دەمێننەوە و هەوڵی پاراستنی کەلوپەلەکانیان دەدەن. پاشان هەندێک گروپی نیمچە سەربازی هەن کە کەم تا زۆر بە نهێنی لەلایەن حکومەتەوە ڕاسپێردراون بۆ چاندنی تیرۆر لە شەقامەکاندا. هەروەها چەند بەدبەختێکی هەژار هەن کە تەنها سوود لە ساتەکە وەردەگرن و هەوڵدەدەن بە تاڵان شتێک بۆ خۆیان بەدەستبهێنن. پاشان پۆلیسیش هەیە، پێدەچێت کەس بە تەواوی بزانێت لە کام لادان. هەروەها یەکەی تایبەت هەن کە کاری “نێوەندگیری” لە ڕاپەڕین و ناڕەزایەتی و هاوشێوەکانیان. هەروەها کڵێساش هەیە کە دەیەوێت وەک ناوبژیوان مامەڵە بکات و ناوبژیوانی نێوان لایەنەکان بکات. و لە کۆتاییدا سەربازی کە تا ئێستا دەستوەردانی نەکردووە. وە تکایە چۆن مرۆڤ بتوانێت هەموو ئەم جۆرە جیاوازانە لە یەکتر جیا بکاتەوە؟ کەس ناتوانێت ئەوەت بۆ ڕوون بکاتەوە. هیچ بەرازێک لێرەدا نابینێت.
هەرچەندە ئەم دۆخە ناڕەحەتە، بەڵام دەبێت بە ڕاستگۆیی بڵێیت کە بە شێوەیەکی ناباوەر سەرنجڕاکێشە کە بتوانیت لە نزیکەوە ئەم ڕووداوانە ئەزموون بکەیت. بێگومان لە شوێنێکی سەلامەتەوە دەبینرێت.
من بە شەخسییەت وانەیەکی گرنگ لەم هەموو شتە فێربووم: چەندە قورسە، ئەگەر مەحاڵ نەبێت، بۆ کەسێکی دەرەکی بۆچوونێک پێکبهێنێت و حوکم بدات. داب و نەریتە زلهێزەکانی جیهانی ڕۆژئاوا بەتایبەتی لە هەموو شوێنێک تێوەگلاون و پشتیوانی لایەنێک یان لایەنێکی دیکە بکەن لە ململانێ دوورەکاندا کە کاریگەرییان لەسەر نییە و هیچ کارێکیان نییە. بە چ مافێک دەپرسم و لەسەر چ بنەمایەک؟
من لەم وڵاتە بووم، شایەتحاڵی یەکێک لە بابەتە تاریکەکانی بووم و لایەنی جۆراوجۆری بەرفراوانم بینی کە لەم ململانێیەدا بەشدارن و بچووکترین چانسی تەنانەت جیاکردنەوە و سنووردارکردنیان بە وردی نییە، چ جای شیکردنەوەی پاڵنەرەکانیان و مێژووی پەیوەندیدار و پێشهاتەکان و بۆ حوکمدان. کام حزب ڕاست لێرەیە؟ ئایا لایەنگرانی ئەو شۆڕشگێڕە دیارەن کە بە دەستکەوتەکانی شۆڕشەوە چەسپاون و دەیانەوێت بوومەلەرزەی ئابووری وەک جاران بەردەوام بێت، گرنگ نییە تێچووی هەرچییەک بێت؟ یان خانەنشینەکانە لە خانەنشینی بێبەشن؟ یان ئەو خوێندکارانەی دەیانەوێت گۆڕانکاری و داهێنان لە وڵاتدا، داوای کۆتایی هێنان بە گەندەڵی و سەرکوت و سانسۆر دەکەن؟ یان خودی شۆڕشگێرە کە بە هەموو توانای خۆیەوە هەوڵی پاراستنی سەرۆکایەتییەکەی دەدات، بە زەبری هێز ئەگەر پێویست بکات؟ من کێم کە حوکم لەسەر ئەوە بدەم.

زۆر قورس بوو بۆ ئێمە کە نیکاراگوا بەجێبهێڵین و زۆر دڵتەنگ بووین کاتێک ڕۆژی دواتر هەڵیانگرتین. لانی کەم بۆ من ئەم وڵاتە لە لیستی ئاواتەکانی ئەمریکای ناوەڕاستدا بەرز بوو و بەڕاستی پەشیمانم لەوەی کە کاتێکی تەواومان نەبوو بۆ بینینی هەموو ئەو شتانەی کە دەمانویست بیبینین.
هێندەی تر بەزەییم بەو خەڵکە دێتەوە کە ئێستا هیچیان نەماوە. قسەکانی مامۆستای ئیسپانیم، خاوەنی قوتابخانەی زمانم لەبیرە. ئاماژەی بەوەشکردووە، دوای شەڕی ناوخۆ ئەوەندە زۆری خایاند تا هەمووی بنیات بنێن. بۆ ئەوەی جیهان قەناعەت پێبکات کە نیکاراگوا وڵاتێکی ئارامە. بەمەبەستی هێنانی گەشتیار بۆ ناو وڵات، بۆ دروستکردنی ژێرخانی گەشتیاری بەمەبەستی دروستکردنی خۆشگوزەرانی بۆ وڵات. شتەکان لە نیکاراگوا گەشەیان دەکرد، کاتەکان باشتر بوون و هیوایەک هەبوو کە بەم زووانە بتوانن لە گواتیمالا یان مەکسیک بگەن. وە ئێستا دەبێت سەرلەنوێ دەست پێبکەیتەوە.

هیوای بەختێکی باش و کۆڵنەدان بۆ نیکاراگوا و گەلەکەی بۆ کاتەکانی داهاتوو دەخوازم. بە دڵ و گیان هیوادارم لە نێوان خۆیاندا چارەسەرێک بدۆزنەوە، ئەم ململانێیە ببێتە هۆی شتێکی باش و بەم زووانە کاتێکی باشتر بێت. ئێمە کاتێکی کورت بەڵام زۆر چڕمان لەم وڵاتەدا ئەزموون کرد و بە دڵنیاییەوە حەز دەکەین بگەڕێینەوە بۆ ئێرە!